تالاب میقان اراک یکی از با شکوه ترین تالاب های زنده ایران است که در استان مرکزی قرار داشته و از همین رو یکی از جاهای دیدنی اراک نیز به شمار می رود. این تالاب یکی از تالاب های کویری کشور است که نام آن در میان ده تالاب مهم ایران نیز به چشم می خورد.
تالاب میقان اراک به دلیل دارار بودن حیات وحش و طبیعت بی نظیر، جلوه ستودنی بسیار زیبایی به محدوده کویری اطراف بخشیده است. این تالاب علاوه بر موارد گفته شده، آب و هوای بسیار معتدلی داشته و همین امر سبب شده تا پرندگان مهاجر بسیاری در فصول مختلف به آن مهاجرت کنند.
نامگذاری
میقان در لغت به معنای کسی است که به هرچه می شنود یقین می نماید و به اصطلاح فرد خوش باوری است. اما نام این تالاب در گذشته نمک زار فراهان بوده کی طی گذشته سالیان متمادی دستخوش تغییراتی شده است.
به گفته نظریه شناسان باستان، تالاب مقان یکی از جاهای دیدنی اراک را چغاناور و توز لوگل نیز نامیده اند که هر کدام به معنای آبگیر به همراه گرد و خاک است. البته این نام گذاری قدیمی بی علت نبوده و علت آن در این است که میزان تبخیر آب در آن زیاد است. نکته شایان ذکر در مورد این تالاب و کویر نامیدن این منطقه، به سبب خشک بودن یا بیابانی بودن آن نیست بلکه به دلیل تبخیر زیاد آب در آن جا است.
اقلیم تالاب میقان اراک
همانطور که در قبل نیز به آن اشاره شد، دریاچه تالاب مقان، از لحاظ آب و هوایی دارای زمستان هایی معتدل بوده و همین ویژگی مزیده بر علت شده تا در پاییز و اوایل زمستان، زیستگاه مناسبی برای پرندگان و به ویژه پرندگان مهاجر از مناطق شمالی کشور و دیگر مناطق سرد سیر باشد.
در سال هایی که بارندگی مناسب و زیاد است، تالاب دارای آب قابل توجهی شده و در سال های کم آبی به طور معمول آب تالاب خشک شده و به حالت کویری باز می گردد و علت آن هم تبخیر زیاد آب در این منطقه است.
منابع تامین آب تالاب مقان نیز خود یکی از جاهای دیدنی اراک است که کمتر کسی از آن ها دیدن می کند و می توان از آن ها آب سه رودخانه فراهان و شهراب ، قره کهریز، و همچنین پساب تصفیه فاضلاب اراک اشاره کرد که البته این مورد آخر کمی برای محیط زیست مضر است.
پوشش گیاهی و جانوری
از حیواناتی که در اطراف این تالاب کویری زندگی می کنند می توان به روباه ، گرگ، مار، پرندگانی چون عقاب و در برخی موارد نیز پرندگان نادر اشاره کرد که خود را در میان برگ های پوشیده درختان از دیده پنهان کرده اند. درنا ها، مرغابی سانان، فلامینگو ها و خروس های کولی نیز از دیگر انواع پرندگان اند که در این منطقه می توان مشاهده کرد.
همانطور که میدانید این منطقه به عنوان یکی از مناطق حفاظت شده کشور تلقی شده و توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، به یکی از مناطق شکار ممنوع بدل شده است. اما گاها مشاهده می شود که برخی با زیر پا گذاشتن این قانون به شکار این پرندگان و حیوانات می پردازند.
