جاهای دیدنی ایلام در کشور زباان زد خاص عام است .در جنوب غربی ایران پهناور ، در میان کوه های سبزپوش زاگرس ، سرزمینی ست که با تمام زخم هایی که از 8 سال جنگ تحمیلی با خود دارد هنوز هم دیدنی و پر جاذبه است . استان ایلام با آب و هوای گرم اما اقلیم کوهستانی اش به نام عروس زاگرس شناخته می شود . این استان که در گذشته بخشی از استان کرمانشاه به حساب می آمده امروزه در همسایگی کرمانشاه و منطقه ای مستقل برای خود شناخته می شود . نام ایلام با املای “عیلام” یا “ایلام” یادآور تمدنی قدیمی و باستانی و البته با شکوه است که تاریخ آن به آشوریان و سومریان و حتی پیش از آن ها نیز می رسد و آثار باستانی بسیاری در آن کشف و ثبت شده اند که گردشگران بسیاری را به سوی خود می کشانند . برای سفر به جاهای دیدنی ایلام با جاذبه های طبیعی و تاریخی اش درنگ نکنید و با ماجراجویی در منطقه ای که در میان دامنه های زاگرس احاطه شده سفری شیرین و به یاد ماندنی را تجربه کنید.
عمده ی ساکنان ایلام کردهای غیور هستند که از گذشته تا کنون تعداد زیادی از جمعیت ایلام را تشکیل می دهند و زبان آن ها کردی یا کرمانجی است ، اما لرها ، لک ها و عرب زبان های زیادی از جمله اعراب خوزستانی نیز در ایلام زندگی می کنند که این امر باعث شده در فرهنگ و آداب و رسوم و زبان مردم ایلام تنوع و گوناگونی جذابی رایج باشد و از لحاظ پوشش و سبک زندگی نیز برای گردشگران منطقه ی دیدنی به شمار می آید .
ایلام با قرار گرفتن در میان دیواری از کوه های زاگرس طبیعتی حیرت انگیز دارد که از نمونه های آن برای علاقه مندان به طبیعت گردی می توان موارد زیر را نام برد :
تنگه رازیانه که برای رسیدن به آن مسیری صعب العبور را باید بپیمایید ، تنگه بهرام چوبینه که روایت شده از مکان های ییلاقی سردار ایرانی بهرام چوبین بوده و در نزدیکی دره شهر واقع شده است . تنگ کافرین این تنگه با منظره ی سد سمیره و رودخانه ی آن بسیار مورد توجه گردشگران است و برای تفریح در فصول گرم سال مورد استقبال قرار می گیرد ، آبشار زیبای ماربره در اطراف دره شهر ، کبیر کوه به عنوان نمادی از ناحیه ی کوهستانی و جاهای دیدنی ایلام که دارای گونه های گیاهی و جانوری خاص و مناطق حفاظت شده نیز می باشد ، پل گامیشان و دریاچه ی لاجوردی دوقلو که به خاطر رنگ زیبایش معروف شده است .البته زیبایی تنگه سازبن ایلام را هم نباید فراموش کنیم.
از جاهای دیدنی ایلام میتوان به آبشارآبتاف و آبشارپلیه ایوان و تالاب چکر وآبشار گچان اشاره کرد.
بهترین زمان برای سفر به این خطه ی دیدنی بعد از شهریور ماه تا اواخر فروردین ماه است که روزهای گرم ایلام سپری شده اند و می توانید از سفر و ماجراجویی در آن لذت ببرید .
بُنه
پسته ی وحشی یا بنه از انواع سوغات ایلام است که در میان مردم محبوبیت زیادی دارد . این پسته مغز کوچکی دارد و از شیره ی درخت آن در صنایع مختلف استفاده می شود .
روغن حیوانی
با توجه به رونق دامداری در ایلام ، روغن حیوانی از محصولات دامی گران قیمت و مفید ایلام است که گردشگران و مسافران ایلام آن را به عنوان سوغات یا برای مصارف شخصی خریداری می کنند .
شیرینی کله کنجی
گمگه یا کله کنجی از شیرینی های خوشمزه ی ایلام است و به عنوان سوغات هم در بازار به فروش می رسد و از خرمای خشک و کنجد که با هم کوبیده می شوند تهیه می شود .
حلوای بگل
این حلوا با کشک و روغن حیوانی درست می شود و سرشار از کلسیم و مواد مغذی ست . کشک استفاده شده در این حلوا نوعی کشک پودر شده است که از محصولات بومی خود ایلام است .
نمدمالی
نمد مالی و ساخت لوازم نمدی از هنرهای دستی ایلامی هاست که زحمت و مهارت زیادی می طلبد و محصولات نمدی این منطقه بسیار معروف و متنوع هستند .
گیوه بافی
گیوه نوعی پاپوش یا کفش است که در طرح ها و رنگ های متنوع بافته می شود و بسیار مقاوم و زیباست . ایلامی ها در بافت گیوه بسیار خبره و هنرمند هستند .
سفالگری
ظروف مصرفی و تزیینی سفالی در ایلام از روزگاران قدیم مورد توجه و استفاده بوده اند و امروزه هنرمندان سفالگر ایلامی در این امر زبانزد هستند .
گلیم برجسته
گلیم و انواع مختلف آن از گذشته مورد توجه مردم بوده است و در ایلام نیز انواع آن بافته می شود . گلیم برجسته از مشهورترین نوع گلیم هاست که در ایلام به زیبا ترین شکل توسط هنرمندان تهیه می شود و به عنوان سوغات به فروش می رسد .
غذاهای ایلام
ایلام با قرار گرفتن در میان دامنه های زاگرس و پوشش گیاهی مختص خود دارای سبزی ها و گیاهان معطر و مقوی زیادی ست که همین باعث شده طعم غذاهای این منطقه لذیذ و متفاوت باشد .
ترخینه
ترخینه نوعی غذاست که از بلغور گندم و دوغ و سبزیجات در فرایندی زمان بر تهیه می شود و در سوپ ها و آش ها از آن استفاده می شود .
انواع کباب
انواع کباب ها در ایلام به شکل حرفه ای طبخ می شوند و از معروف ترین آن ها کباب جگر یا جگروز است که دور قطعه های کوچک جگر را با لایه ی نازکی از پیه یا چربی می پیچند و بسیار لذیذ و خوش طعم است .
خورشت تره کوهی
تفاوت اصلی این خورشت در استفاده از تره ی کوهی مخصوص رشته کوه های ایلام است که طعم لذیذ و خاصیت فراوانی به غذا می دهد .
کوفته سیرابی
همانطور که از نامش پیداست نوعی کوفته است که ماده ی اصلی آن سیرابی ست که بسیار مقوی و پر فایده است و از غذاهای معروف ایلام به شمار می آید .
قله ماسوا
نوعی کله پاچه است که بعد از پخت کامل به آن کشک ساییده شده که از لبنیات مرغوب ایلام است اضافه می کنند و طرفداران زیادی دارد .
شله امیری
نوعی آش خوشمزه که با ماش و برنج و پیازداغ تهیه می شود و در فصل سرما از آن استقبال می شود .
آبگوشت بامیه
بامیه را به قطعات کوچک تقسیم می کنند و با رب گوجه و گوشت و سیب زمینی آبگوشتی مقوی از آن تهیه می کنند .
بوله وله
والک یا بول وله از گیاهان خوراکی کوهستان های اطراف ایلام است که در غذاها از آن استفاده می کنند و خواص بی شماری دارد .
پیچگ
پیچگ نوعی تره ی کوهی ست که به عنوان گیاهی درمانی و خوراکی به تنهایی یا در انواع غذاها مورد استفاده قرار می گیرد .
بابایاری
بابایاری نوعی عدسی مخصوص ایلام است که در پخت آن از گوشت و سیب زمینی هم استفاده می شود و طعم بی نظیری دارد . این غذا بیشتر به عنوان صبحانه یا عصرانه سرو می شود .
شله کینه یا لکینه
این غذای بومی که به وسیله ی ساج پخته می شود از غذاهای محلی و لذیذ ایلام است و به مسافران و گردشگران بسیار توصیه می شود تا از طعم لذیذ آن در ایلام بچشند .
نان گرده
از انواع نان های محلی ایلام است و در آن زردچوبه و شیر و شکر می زنند تا رنگ و طعم بی نظیری داشته باشد .
پپگ
نام یکی از نان های معروف ایلام است که در آن از پیاز فراوان استفاده می کنند و روی خاکستر زغال آن را می پزند .
نان ساجی
نان ساجی با توجه به نامش روی ساج پخته می شود و با آرد و خمیر مایه و آب آن را تهیه می کنند .
