خانه خادم باشی یکی دیگر از جاهای دیدنی اردبیل می باشد که در زمان قاجاریه ساخته شده و امروزه تبدیل به مکانی دیدنی برای عموم مردم شده است. ناگفته نماند که این بنا یکی از چندین ساختمان دیدنی در محله قدیمی اوچدکان اردبیل است.
این بنا به خادم مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی تعلق داشته و از همین جهت با نام خادم باشی شناخته شده. این عمارت که چه در زمان خود و چه در زمان حال شکوه و عظمت خاص خود را داشته، محلی برای زندگی این شیخ بوده است.
خانه خادم باشی که به صورت مستطیل شکل ساخته شده است، با دیوار هایی از جنس کاه گل و اجر های گلی و سنگی ساخته شده است؛ و قسمت سر در دیوارهای این بنا، با طاق نماهای بسیار زیبا و آجری مزین شده و برای استحکام نیز آجر های این قسمت بسیاری ظریف کار شده است.
این اثر تاریخی که در نهایت سادگی، ظرافت خاصی را از خود به نمایش گذاشته است، در تاریخ 25 مهر ماه سال 1383 با شماره ردیف 11195، در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید و همین امر سبب شد تا از آن زمان تا به حال مورد توجه بیشتری واقع شود.
معماری خانه خادم باشی
خانه خادم باشی با سه حیاط مجزا ساخته شده که در حیاط اولی شاهد ساختمانی نعلی شکل خواهید بود که به یک طبقه از این ساختمان وصل شده و دارای هفت اتاق تو در تو بوده که هر کدام از این اتاق ها برای کاری مورد استفاده قرار می گرفته است.
البته که این ساختمان به دلیل ساده زیستی این خادم تزیینات زیادی نداشته اما با نگاه کردن به خود سازه، به عظمت معماری در زمان قاجار و توانمندی معماران و کارگران آن زمان پی خواهید برد. همین مورد نیز یکی از دلایل بسیار مهم و اساسی در قرار گرفتن این سازه در مرکز توجهات است.
اما درون حیاط دوم این ساختمان، شاهد دو طبقه خواهید بود که به همراه زیر زمین اصلی این ساختمان، در حیاط پشتی قابل مشاهده است. اما تمام موارد فوق تنها بخشی از زیبایی و سادگی این سازه را تشکیل می دهد. و اگر به دقت نیز به خانه خادم باشی توجه کنید متوجه وجود دو شومینه خواهید شد که در طبقات اول و دوم وجود دارد
اما نکته شایان ذکر و قابل توجه در مورد معماری این بنای تاریخی و به یادماندنی، متقارن بودن آن است که سبب شده تا زیبایی این ساز ها دو چندان شده و ساختمان های دو طرف حیاط اصلی این بنا، دو به دو با هم متقارن و یک شکل باشند.
اما اگر نبود زیبا کاری ها در قسمت درونی این سازه را در نظر نگیرید، با نگاه کردن به قسمت بیرونی و جایی که حیاط سوم وجود دارد، بقایایی از یک حسینیه را شاهد خواهید بود که توسط ارسی کاری ها مزیین شده است.
اما متاسفانه این قسمت که یکی از قسمت های بسیار چشم نواز خانه خادم باشی است، در اثر آتش سوزی از میان رفته است؛ اما همچنان می توانید آجر کاری ها و طاق نماهایی را از این بنای به یاد ماندنی در حیاط سوم این خانه مشاهده کنید.اردبیل دارای مکانهای تفریحی تاریخی و گردشگری فراوانی دارد که یکی از آنها محوطه باستانی قلعه خسرو میباشد.
