حرم عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى

معرفی

از اماکن تاریخی و مذهبی محبوب مسلمانان تمام جهان حرم مطهر امام هشتم شیعیان امام رضا (ع) است که نیازی به معرفی ندارد. مرقدی با شکوه و ارزنده که قدمتی هزاران ساله دارد و دستخوش سرگذشت و حوادث بسیاری شده است. برای آشنایی با ویژگی های این مکان مقدس در ادامه با ما باشید.

حرم امام رضا (ع) کجاست؟

حرم مطهر رضوی در استان خراسان رضوی و در مرکز شهر مشهد واقع شده است.

تاریخچه

امام رضا (ع) در سال 203 هجری به قتل رسیده و در روستایی به نام سناباد در حوالی توس و در کنار قبر هارون الرشید به خاک سپرده می شوند. این مقبره در سال 193 ساخته شده بود و طی سالها به قدری گسترده شد که امروز یک میلیون متر مربع مساحت دارد و با توسعه ی شهری داخل شهر بزرگ مشهد قرار گرفته است.

بناهای متعددی در اطراف آن ساخته شد و کم کم آن ها به بخشی از حرم تبدیل شدند. حرم امام رضا (ع) دارای بخش های متعدد و وسیعی ست که از آن ها می توان به 24 رواق در اطراف حرم و 10 صحن با گنجایش بسیار زیاد و 12 مناره ی طلاکاری شده و چندین مسجد ، کتابخانه ای با کتابهای ارزشمند خطی تاریخی، موزه، سقاخانه و رستوران اشاره کرد.

سه سنگ مزار برای ایشان تا به حال ساخته شده که اولین آن ها سنگی مرم و به خط کوفی است که هنوز در موزه ی حرم موجود است و سومین سنگ  به رنگ سبز خوشرنگ است و در طبقه ی همکف قرار دارد. همچنین پنج ضریح در دوره های مختلف در حرم مطهر نصب شده اند که اولین آن ها در زمان صفویان به حرم هدیه شده و جنس آن طلا و نقره و چوب است.

بعدها در سلسله ی زندیه ضریحی از جنس زمرد و یاقت با نام نگین نشان به حرم آورده و در آن نصب شد، پس از آن فتحعلیشاه قاجار ضریحی طلاکوب برای حرم ساخت و چهارمین ضریح از جنس نقره و طلا را که در دوران پهلوی نصب شد با نام ضریح شیر و شکر می شناسند. آخرین ضریح با 12 تن وزن از فولاد و چوب گردوست و در حرم مطهر نصب شده است. حرم رضوی که از بزرگترین اماکن مقدس مذهبی جهان است گنبدی عظیم و چشمگیر دارد که دارای دو پوشش در داخل و بیرون است. پوشش بیرونی که درخشش آن خیره کننده استبا خشت های از جنس طلا ساخته شده و این از دستورات شاه طهماسب صفوی بوده است.

 از مساجد مهمی که در حرم امام هشتم قرار دارند می توان مسجد بالاسر را به عنوان قدیمی ترین آن ها معرفی کرد که درست در مسیر زیارت زائران از ضریح اصلی قرار دارد. دیگری مسجد مشهور و بسیار چشم نواز گوهرشاد است که نام آن برگرفته از نام گوهرشادخاتون همسر شاهرخ تیموری ست که دستور ساخت آن را داد. این مسجد مورد توجه بسیاری از زائران و شیفتگان امام غریب شیعیان است.

کاشی کاری های بدیع آن با نام های مقدس و آیاتی از کلام الله که روی آن ها نوشته شده نظیر ندارند. گنبد این مسجد به رنگ آبی آسمانی ست و نگاه کردن به آن بر حال و هوای روحانی زائران می افزاید. ایوان های دلنشین حرم با نگاهی به اطراف قابل مشاهده اند و زیباترین آن ها ایوان طلا با خشت های طلاست که در زیر تابش خورشید تلالو خیره کننده دارد. از صحن های مهم و زیبای این مکان متبرک می توان صحن انقلاب را نام برد که زیر نظر شیخ بهایی معماری و ساخت و ساز آن اجرا شد و پنجره فولاد و سقاخانه ی معروف حرم با کبوتران آزاد و باوفایش که از زمان افشاریان به جا مانده در همین صحن که به صحن کهنه هم مشهور است قرار دارند. بیشتر طلاکاری های حرم در همین دوره انجام شده اند.

صحن آزادی به عنوان صحن زیبای دیگری در حرم رضوی مشهور زائران است که از قسمت های ساخته شده در دوره ی قاجار است. شاید زیباترین صحن از لحاظ شکوه و وسعت و تزیینات صحن رضوی باشد که در دوره ی جمهوری اسلامی ساخته شده است. در زمان زیارت از این مکان معنوی حتما از راهنمایان داخل حرم کمک بخواهید و نقشه ی حرم را به همراه داشته باشید.

این مکان مقدس و محبوب شیعیان که مورد احترام تمام مسلمانان جهان است، بارها در اتفاقات مختلف از قبیل جنگ ها و حادثه های تروریستی و زلزه آسیب هایی دیده که به لطف خدا هربار مرمت و بازسازی شده است.

بهترین زمان سفر

برای سفر به مشهد و زیارت امام هشتم تمام ایام سال را باید غنیمت شمرد و به سوی آن رهسپار شد.