دریاچه نمک قم یعنی حوضچه سلطان را می شناسید ؟ آیا تا به حال به از این دریاچه زیبا دیدن کرده اید؟
آیا تا به حال دریاچه نمک قم (دریاچه حوضچه سلطان) را دیدهاید؟ این دریاچه زیبا و جذاب در شهر قم واقع شده است و به عنوان بزرگترین آیینه طبیعی ایران شناخته میشود. با مساحتی تقریباً ۲۴۹ کیلومتر مربع، دریاچه نمک قم یعنی یکی از جاذبههای دیدنی قم است که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند.
این دریاچه در شمال شهر قم واقع شده و رشته کوههای زیبای البرز در اطراف آن قرار دارند. این منظره طبیعی فوقالعاده به دریاچه حوضچه سلطان جلوه و زیبایی ویژهای میبخشد. هنگامی که در اطراف دریاچه قدم میگذارید، احساس میکنید که در یک دنیای جدید قرار گرفتهاید. آب آن صاف و شفاف است و به اندازه کافی عمیق تا بتوانید در آن شنا کنید.

دریاچه نمک قم
دریاچه نمک قم، با شور بودن آبش، به یکی از مقاصد جذاب برای علاقمندان به شنا در آب شور تبدیل شده است. این دریاچه از رودخانههایی که از شورهزارهای مختلف عبور میکنند، تغذیه میشود. شوری آب باعث شده است که دریاچه حوضچه ای استثنایی برای گونههای زیستی وحشی متعددی باشد.
دریاچه نمک قم یکی از معابر مهم در ایران است که برای شنا در آب شور بسیار محبوب است. طبیعت زیبا و ویژگیهای منحصر به فردی که این دریاچه دارد، باعث شده است که محبوبیتی فراوان در بین مردم داشته باشد. در اینجا، مردم میتوانند لذت شنا در آب شور را تجربه کنند و به خود راحتی و آرامش میبخشند.
دریاچه نمک قم به دلیل شور بودن آبش، یک زیستگاه بسیار منحصر به فرد برای گونههای زیستی وحشی است. این دریاچه حاوی گونههای زیستی وحشی خاصی است که در شوری آب زندگی میکنند. این گونهها از محیط شور آب دریاچه بهره برده و توانایی زیستن در شرایط سختی را دارند. این مسئله باعث شده است که دریاچه نمک قم به عنوان یک مرز زیستی برای این گونهها شناخته شود و تحت حفاظتهای مختلفی قرار بگیرد.
فواید دریاچه حوضچه سلطان
از جمله فواید دیگر دریاچه حوضچه سلطان این است که در طول فصول مختلف سال، سطح آب آن تغییر میکند. با توجه به میزان بارشها و آبدهی رودخانهها، سطح آب دریاچه در فصول مختلف سال متغیر است. این ویژگی باعث میشود که هر فصلی تجربه متفاوتی از دریاچه نمک قم را داشته باشید. در بهار و زمستان، آب دریاچه به سطح بالاتری میرسد و مناظری بینظیر و زیبا را به نمایش میگذارد. در تابستان، با کاهش بارشها، سطح آب کاهش مییابد و امکان شنا در آب آن بیشتر میشود.

بهترین زمان برای بازدید دریاچه حوضچه سلطان
بهترین زمان برای سفر به دریاچه آب شور حوض سلطان، اوایل بهار و اواسط پاییز است زیرا با بارش باران ، سطح روی دریاچه حالت صیقلی و آیینه گونه بسیار زیبایی به خود می گیرد. گرچه حتی اگر در فصل های کم باران سال باشیم باز هم بازدید از دریاچه نمک قم خالی از لطف نیست، چون سطح نمکین و سفید این دریاچه که روی لایه خاک رُس با رنگ قرمز قرار دارد، بسیار چشم نواز و دیدنی است.
حتی با کمی کنار زدن نمکهای سفید و خیس میتوانید، خاک رس را با دست لمس کنید. در مجموع در تمام چهار فصل می توانید به دریاچه حوضچه سلطان سفر کنید اما این گردش در زمستان و تابستان اتفاق بیافتاد، مسلما از سرمای سوزناک و گرمای طاقت فرسا در امان نخواهید بود.

گونه های جانوری دریاچه نمک قم
در حومه دریاچه نمک قم پرندگان، پستانداران و خزندگان مختلفی زیست می کنند. از میان پرندگان می توان: هوبره (پرنده بزرگی از راستۀ میشمرغسانان)، انواع کبوتر و برخی پرندگان مهاجر مثل غاز خاکستری، لکلک، عقاب را نام برد. همچنین پستاندارانی نظیر خرگوش، موش(موش صحرایی)، روباه و گاهی اوقات آهو نیز در این منطقه دیده میشوند و خزندگان حاضر در آن جا بیش تر مارها و سوسمارها هستند که در کنترل بیولوژیک آفات نقش مهمی را ایفا می کنند.
در ادامه، برخی از گونههای زیستی وحشی که در دریاچه نمک قم زندگی میکنند را بررسی میکنیم:
۱. پلیداس قمی (Artemia salina): این گونه، یکی از معروفترین گونههای موجود در دریاچه نمک قم است. این گونه از شوری آب دریاچه بهره میبرد و در شرایط سختی زندگی میکند. یکی از ویژگیهای جالب این گونه این است که زمانی که شرایط آب دریاچه به خطر میافتد، بذرهای خود را تشکیل داده و بعد از مدتی از این بذرها میتواند فصل جدیدی از زندگی را آغاز کند.
۲. مرغ سایبری (Porphyrio porphyrio): این گونه از گنجشکان در دریاچه نمک قم زندگی میکند. این مرغ دارای پرهای بلند و رنگارنگ است و در مناطق شناور در دریاچه مشاهده میشود. برخی از زیرگونههای این مرغ در کلیه دنیا در حال نامهای است.
۳. قورباغه خطی (Bufotes variabilis): این قورباغه یکی از گونههای زیستی وحشی دیگری است که در دریاچه نمک قم زندگی میکند. با وجود شوری آب دریاچه، این قورباغه توانایی زیستن در این محیط را دارد. با وجود حفاظتهای مختلف برای این گونه، از جمله تعیین مناطق حفاظت شده و رعایت قوانین محیطزیست، قورباغه خطی همچنان با مشکلاتی همچون از بین رفتن محیط زیست و کمبود منابع غذایی مواجه است.
۴. ماهی نمکی قمی (Aphanius vladykovi): این گونه از ماهیان دریایی در دریاچه نمک قم زندگی میکند. این ماهیان تنها در آب شور زندگی کرده و به منابع شیرین نیازی ندارند. اما، با تغییر در شرایط زیستی و کاهش حجم آب دریاچه، این گونه دچار خطر انقراض شده است.
در کل، دریاچه نمک قم به دلیل شور بودن آبش و وجود گونههای زیستی وحشی منحصر به فرد، یک مقصد پرطرفدار برای علاقمندان به شنا در آب شور است. این دریاچه علاوه بر اینکه فرصتی عالی برای تجربه شنا در آب شور فراهم میکند، از نظر زیست شناسی هم بسیار حائز اهمیت است. لذا، حفاظت و حفظ منابع طبیعی این دریاچه از اهمیت زیادی برخوردار است تا بتوانیم این زیستگاه حساس را برای نسلهای آینده حفظ کنیم.
در حومه حوضچه سلطان حشرات گونان و فراوانی در اطراف دریاچه رفت و آمد می کنند، نظیر گونه های مختلف عنکبوت، رتیل ها، موریانه و مورچههای نادر. از نظر پوشش گیاهی، در این منطقه بیش تر از ۴۰ گونه گیاهی یافت می شود، از قبیل: اشنان، درمنه بیابانی تاغ ، سودا و حتی اسفناج .
توصیه های سفر به دریاچه حوضچه سلطان قم
توجه داشته باشید که به دلیل سطح آب شور دریاچه، امکان عبور از آن با قایق وجود ندارد و برای رسیدن به مرکز دریاچه حتماً باید پایین بروید. بنابراین، پیاده روی تنها راه ممکن برای سفر و گردش در این منطقه است. به حال و هوای اطراف دریاچه توجه کنید، زیرا ممکن است شما را بیش از حد تشنه کند. به همین دلایل، پیشنهاد میشود همیشه یک قمقمه آب با خود داشته باشید. همچنین، لباس و کفش مناسبی را برای سفر و گردش انتخاب کنید. این موارد حتما به شما در سفرتان کمک خواهند کرد و تجربهی خوبی از گردشگری در این منطقه خواهید داشت.
مسیر دسترسی به دریاچه حوضچه سلطان
این حوضچه در 40 کیلومتری استان قم و کنار اتوبان تهران-قم قرار گرفته است. اگر به قصد سیاحت به شهر قم سفر کردید، توصیه می کنیم از دیگر جاذبه های توریستی آن غافل نشوید.