بدون شک کشور ما ایران جاذبههای پر رمز و رازی دارد که ممکن است شما حتی از آن خبر هم نداشته باشید. یکی از آنها روستای ماخونیک یا شهر کوتولهها در شهرستان سربیشه خراسان جنوبی است. ساکنان این دهکده مرموز عمدتاً قد کوتاهی دارند و همین مسئله سبب شگفت انگیز شدن ماخونیک شده است. اگر نسبت به این روستای عجیب غریب کنجکاو شدهاید، بهتر است با مجله گردشگری به گردی تا آخر همراه شوید.
آدم کوتوله روستای ماخونیک بیرجند
بیشتر ما داستانهایی در رابطه با کوتولهها شنیدهایم؛ اما هویت آدم کوتولهها تنها به قصه منتهی نمیشود؛ بلکه در واقعیت یعنی در روستای ماخونیک خراسان جنوبی نیز میتوان ردپایی از آنها مشاهده کرد. این روستا در همسایگی افغانستان قرار دارد و از شکل معماری آن میتوان به حضور کوتولهها در آنجا پی برد. ماخونیک عجیب و غریب در بین کوهها قرار دارد که در آن کمتر میتوان اثری از تکنولوژی شهری و صنعتی را پیدا کرد. در حقیقت مردم مهمان نواز این منطقه علاقه زیادی به ارتباط با جامعه بیرون از روستا ندارند و بیشتر سرشان به کار خودشان گرم است.

اگر بخواهیم راجع به جمعیت مردم این روستا صحبت کنیم، باید بدانید که بیشتر اهالی آن متعلق به کشور افغانستان هستند و با گویش افغانستانی صحبت میکنند. همچنین دین این مردم سنی است و به تحصیل فرزندانشان در موسسههای دینی تاکید زیادی دارند. شاید از خود بپرسید ماجرای آدم کوتوله روستای ماخونیک بیرجند چیست؟ باید گفت که بیشتر مردم در این روستا به دلیل ازدواجهای فامیلی و نوع تغذیه قد کوتاهی دارند.
این مسئله طی سالهای جدید با اصلاح سبک زندگی بهتر شده است؛ اما در گذشته شاهد انسانهایی با قد کمتر است ۱۴۰ سانتیمتر در این روستا بودیم! علاوه بر قد کوتاه، ساکنان ماخونیک عقاید و آداب و رسوم خاصی دارند. این آداب و رسوم و سبک زندگی مردم ماخونیک آنقدر منحصر به فرد است که در جهان آن را به عنوان یکی از ۷ روستای شگفت انگیز جهان میشناسند.
عکس روستای ماخونیک
با خواندن توضیحات قبل منطقی است که بخواهید این روستا را ببینید. در ادامه تعدادی از عکسهای این دهکده جذاب را آوردهایم:


قد مردم روستای ماخونیک
همانطور که گفتیم آداب و رسوم مردم ماخونیک ممکن است کمی به نظرتان عجیب باشد. آنها به طور کلی جامعه و اسباب کشی را طرد کردهاند؛ یعنی حتی برای ارتقا کیفیت زندگی و امکانات نیز حاضر به ترک محل زندگی خود نیستند. این مسئله موجب شده تا رفاه آنها مطابق با زمان پیش نرود. جالب است بدانید که ماخونیکیها غارت و حمله به مردمان دیگر را بسیار ناشایست میدانند.
به علاوه به دلیل آنکه دوستدار محیط زیست هستند، اغلب از شکار پرهیز میکنند. اهالی ماخونیک نسبت به رعایت عدالت بسیار حساس هستند؛ حتی اگر یک میوه حق چند نفر از آنها باشد، آن را به تعداد افراد تقسیم میکنند تا حق کسی ضایع نشود. البته آنها با اعتقاد به برخی از خرافات خوردن چای، گوشت یا سیگار کشیدن را به منزله گناه کردن میشمردند. این مردمان همچنین برای حفظ سلامت دیگران، افراد بیمار را به غارها میفرستادند تا از شیوع بیماری جلوگیری شود.
به هر حال مردم ماخونیک بهخصوص قدیمیها کم و بیش اعتقادات گفته شده را در ذهن خود دارند. آنها با مشغول شدن در پیشه کشاورزی و دامداری در این روستا با آب و هوای بیابانی زندگی میکنند. اهالی این روستای پر رمز و راز در گذشته تنها دو وعده غذایی داشتند و از رژیم غذایی خاصی استفاده میکردند که ارزش غذایی چندانی نداشت. به دلیل همین وضعیت غذایی خاص در گذشته قد مردمان این ناحیه بسیار کوتاه بوده؛ به طوری که امروزه آن را با نام روستای کوتولهها میشناسند.
برخی از محققان بر این باورند که دلیل قد کوتاه مردم ماخونیک ازدواج فامیلی بین آنها است. ازدواج فامیلی سبب میشد تا ژن قد بلند به جمعیت اهالی ماخونیک وارد نشود؛ به این ترتیب قد آنها اغلب به بیش از یک متر و ۴۰ سانتیمتر نمیرسید. خوشبختانه در سالهای اخیر با بهبود تغذیه و تغییر رژیم غذایی و همچنین از بین رفتن یک سری عقاید، قد افراد کمی افزایش داشته است.
فیلم روستای ماخونیک
روستای ماخونیک با داشتن آب و هوای بیابانی، زمستانهای بسیار سرد و خشکی دارد؛ برای همین پیشنهاد میکنیم بازدید از این روستای تاریخی را به فصول معتدل سال موکول کنید. جهت آشنایی بیشتر با این روستا بهتر است کلیپ فیلم زیر را مشاهده نمایید:
معماری روستای ماخونیک
در گذشتههای نسبتاً دور مردم ماخونیک شکافهای کوهها را برای زندگی برمیگزیدند. این شکافها که با نام شیله شناخته میشدند، محل زندگی اهالی ماخونیک بود. زمان گذشت تا برخی از مردم به ساخت خانههای خیلی ساده و کوچک با مصالح مختلف مانند خاک رس روی آوردند. این خانهها از دیوارهای ضخیم و سقفهای کوتاهی برخوردار بودند که افراد داخل منزل را از سرمای زمستان نجات میداد.
یکی از نکات جالب در رابطه با خانههای ماخونیک، فاصله نزدیک آنها به یکدیگر بود. این مسئله وحدت و همدلی اهالی و خویشاوندان نسبت به یکدیگر را نشان میداد. در حقیقت این خانهها برخلاف منازل امروزی فاقد پنجره و حیاط بودند و مرز خاصی برای آنها وجود ندارد. به طور کلی دو نوع خانه در این روستا مشاهده میشد. خانههای کرشکی و خانههای خاشهای. خانههای خاشهای مختص ثروتمندان و مناسب تابستان بود. خانههای کرشکی به خانوادههای معمولیتر اختصاص داشت.
در حال حاضر روستای ماخونیک شکل و نمای جدیدی به خود گرفته؛ به طوری که میتوان در این روستا آب آشامیدنی، برق، دبستان، حمام، مغازههای مختلف و … را دید. خانههای جدید نیز با امکانات بیشتر و مصالح مقاومتری ساخته میشوند.
تصاویر روستای ماخونیک
در قسمت زیر تعدادی از تصاویر روستای ماخونیک را آوردهایم تا معماری این ده را ببینید.

جمعبندی
روستای ماخونیک یک روستای کم جمعیت در شهر سربیشه استان خراسان جنوبی است. این روستا به دلیل مردم کوتاه قد آن، در جهان مشهور است؛ به گونهای که میتوان آن را یکی از روستاهای شگفت انگیز جهان به حساب آورد.
برخی از سوالات متداول
چرا در گذشته قد مردم روستای ماخونیک خیلی کوتاه بود؟
قد مردم این روستا به دلیل ازدواج فامیلی و سبک تغذیه کمتر از ۱۴۰ سانتیمتر بود.
چرا ماخونیک به یکی از ۷ روستای شگفت انگیز جهان تبدیل شده است؟
این روستا به دلیل معماری، آداب و رسوم خاص مردم و قد کوتاه آنها به یکی از شگفتانگیزترینها تبدیل شده است.
چرا تاثیرپذیری ماخونیک از شهرهای دیگر کم بوده است؟
به دلیل انزوای کامل مردم ماخونیک طی سالهای اخیر، این روستا از شهرهای دیگر تاثیر کمی پذیرفته است.