موزه مفاخر اراک که یکی از جاهای دیدنی اراک نیز به شمار می رود ،گنجینه ای از سیر و سفر در زندگینامه نویسندگان و بزرگان این شهر تاریخی است. این موزه که در کاخ حاج حسین خاکباز محسنی بنا شده ، در اواخر حکومت قاجاریه و توسط سید حسین خاکباز یکی از پسران حاج آقا محسن اراکی ساخته شده است.
این موزه که امروزه گوشه ای از فرهنگ و هنر کهن اراک را در خود جای داده، در سال ۱۳۷۹ با شماره ردیف ۳۳۳۸ در لیست فهرست آثار ملی ایران ثبت و در سال ۱۳۸۸ به عنوان یکی از موزه های تاریخی، به یکی از جاهای دیدنی اراک بدل شد.
تعداد مفاخر و مشاهیر استان مرکزی حدود یک چهارم کل کشور یعنی بالغ بر ۱۱۰۰ نفر بوده و همین امر این استان را در لیست ده استان نخبه پرور کشور قرار داده است. به همین جهت نیز به این خطه پر آوازه، لقب سرزمین آفتاب، بهشت مفاخر و پایتخت مشاهیر را برای خود کرده است.
تاریخچه
شروع ساخت این بنا توسط یک مهندس روسی تبار و در اواخر حکومت قاجاریه شروع شد. اما ساخت خود موزه مفاخر اراک به دستان پر توان استاد مراد چمنی اراکی انجام گرفت و ساخت آن حدود ۴ سال خورشیدی به طول انجامید.
ساخت این بنای ارزشمند که در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی به اتمام رسید؛ توسط مرحوم حاج حسین خاکباز تاسیس شد. حاج حسین خاکباز آخرین فرزند پسری حاج آقا محسن بود که با 98 سال سن در سال 1374 دار فانی را وداع گفت.
معماری موزه مفاخر اراک
این بنا که به سبک کوشکی بوده، با تزیینات آجری منحصر به فرد در دوره قاجاریه چشم جهانیان را به خود دوخته است. همچنین این موزه دارای ۲ ایوان شرقی و غربی بوده که در کل شامل مواردی چون حمام قدیمی، 11 اتاق برای خواب و پذیرایی و همچنین دو قنات بوده است.
تندیس و سردیس مفاخر
موزه مفاخر اراک که دست به حرکتی جالب زده و با نصب سردیس هر بزرگ مرد، زندگی نامه و آثار او را شرح داده، به عنوان یکی از مراجع مهم علمی کشور به شمار می رود. همانطور که گفته شد در این موزه سردیس ها به همراه آثار چاپ شده در کنار دیگر موارد مانند عکس ها و اسناد نگه داری می شود. همین امر نیز مزیده بر علت شده تا یکی جاهای دیدنی اراک به یک کتاب بزرگ تبدیل شود.
علاوه بر موارد گفته شده اسناد و مدارک مهم جمع آوری شده در مورد افرادی چون امیرکبیر، قائم مقام فراهانی، کاظم کریمی ساروقی، پروین اعتصامی ، ملا احمد نراقی ، ملا مهدی نراقی، میرزا حسن آشتیانی ، سلمان ساوجی و پروفسور حسابی به نمایش درآمده است.
علی اکبر خان فراهانی، دکتر محمد قریب، ، استاد فتحعلی واشقانی فراهانی، آیت الله حاج شیخ محمد علی اراکی، میرزا عیسی فراهانی، شهید مصطفی چمران، شهید محلاتی، آقا ضیاءالدین عراقی، استاد ابراهیم دهگان و فخرالدین عراقی از دیگر مشاهیر و بزرگان استان مرکزی هستند که در موزه مفاخر اراک می توان با راه و روش زیستن آن ها آشنا شد.
مسیر دسترسی
موزه مفاخر اراک همانطور که از نامش پیداست، از جاهای دیدنی اراک بوده و در خیابان شهید بهشتی، نرسیده به میدان شریعتی قرار دارد. این موزه به دلیل اهمیت بالای فرهنگی و هنری، روزانه پذیرای مهمانان و گردشگران مهمی از سراسر ایران و جهان است.
