قلعه فلک الافلاک یکی ازجاهای پربازدید لرستان است.تقریبا نشنیدن نام قلعه فلک الافلاک غیر ممکن است چرا در هر گوشه و کناری از خود داستانی بر جای گذاشته است، این مکان تاریخی که یکی از جاهای دیدنی لرستان است، می تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای سفر بعدی شما انتخاب شود.
همانطور که اطلاع دارید، استان لرستان از گذشته های بسیار دور به سبب دارا بودن چشمه ها و سرآب های پر آب و طبیعت بکر و سرسبزش، مورد توجه بسیاری از پادشاهان و حاکمان ایرانی بوده است.قلعه فلک الافلاک را در زمان های قدیم به عنوان دژ شاپورخواست نام می بردند.
قلعه فلک الافلاک نیز در بازه های مختلف تاریخی به عنوان محلی برای استقرار پادشاهان، درباریان، نیرو های حکومتی و گاها تجار بلند مرتبه از حکومت هایی متعدد مانند ساسانیان، صفویان، آل بویه و حتی قاجار بود.درست است که این بنا در زمان ساسانیان بنا شده است ولی در زمان حکومتهای صفویه وقاجار تکمیل و تغییر بنا داده شده است.
یکی از دلایل مهم سیاسی که این قلعه را علاوه بر طبیعت بکر مورد توجه قرار داده بود، محل بنا شدن آن است که از دو سمت شمال به غرب و جنوب به شرق، توسط رشته کوه ها محاصره شده بود و همین امر سبب می شد تا نفوذ به این قلعه را تا حد زیادی نا ممکن کند.
قلعه فلک الافلاک کجاست؟
قلعه فلک الافلاک بر روی تپه ای بلند و کهن در مرکز شهر خرم آباد بنا شده است که در گذشته این منطقه گذرگاهی میان کوه های زاگرس بود و به عنوان یکی از مهم ترین مسیرهای ارتباطی میان فلات مرکزی ایران با نواحی جنوبی و گاها غربی کشور به شمار می رفت.
معماری قلعه فلک الافلاک
همانطور که در قبل نیز به آن اشاره کردیم، یکی از دلایلی که این قلعه بسیار مورد توجه بوده است، رشته کوه های اطراف قلعه بوده که باعث ایجاد حصار حفاظتی می شده است؛ از طرفی دیگر نیز دیوار های دفاعی از خط ساحلی رودخانه در جنوب شرقی به مساحت ۱۰ هکتار اطراف قلعه فلک الافلاک یکی از جاهای دیدنی لرستان کشیده شده است.شکل کلی این بنا به صورت پنج ضلعی منتظم بوده و برج های آن نیز ابعاد متفاوتی برای مقاصد مختلف دارند. جنس دیوار های قلعه نیز آهکی است و رطوبت را در خود نگه می دارد. داخل قلعه نیز مسیرهای زیرزمینی متعددی برای دفع آب حفر کرده اند.
برای محافظت بیشتر از دیوارهای قلعه نیز از کلاف بندی چوبی استفاده شده است. و نکته بسیار حائز اهمیت در مورد این قلعه، این است که در هیچ قسمتی از قلعه فلک الافلاک تزیینات گچبری یا کاشی کاری وجود ندارد.از همین رو تمام نمای این بنا را آجر کاری های ساده پوشانده است. اما آجر کاری ها نیز به صورت لوزی و برجسته بوده و روی دیوار غربی حیاط ابتدایی قلعه، طرحی اسلیمی از ملات ساروج به چشم می خورد.
موزه قلعه فلک الافلاک
موزه درون این قلعه، تنها موزه مردم شناسی در استان لرستان است و از همین رو یکی از جاهای دیدنی لرستان به شمار می رود. این موزه که در دوره حکومت پهلوی فعالیت خود را آغاز کرد، آثار تاریخی ارزشمندی مانند نسخ خطی متعددی را در خود جای داده است. یکی از دلایلی که بازدید از این موزه بسیار توصیه می شود، آشنایی با زندگی بومی مردم لرستان است که از گذشته تا به امروز در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
به گردی مجله به روز گردشگری برای همه
