از جاهای دیدنی اردبیل آرامگاه شاه اسماعیل صفوی بنیان گذار سلسله‌ی صفویه در ایران است که آرامگاهش در شهر اردبیل و در مجموعه‌ی شیخ صفی الدین قرار دارد. در این آرامگاه افراد زیادی از جمله شیخ صفی الدین اردبیلی (جد شاه اسماعیل صفوی)، مادر شاه اسماعیل و چند تن از بزرگان و شهدای جنگ چالدران هم آرام گرفته‌اند. این آرامگاه از آثار باستانی جهانی ثبت شده در یونسکو است که چشم هر بیننده‌ای را جذب خود می‌کند.
آرامگاه شاه اسماعیل صفوی یکی از آثار تاریخی و هنری بزرگ است که در اصفهان، شهری با شکوه و تاریخی در ایران واقع شده است. این آرامگاه در زمان حکومت شاه اسماعیل صفوی ساخته شده و از طریق آرایه‌ها و نمای بیرونی خود ارزش و جلال خاصی به این اثر قدیمی بخشیده است.
البته اردبیل جاهای دیدنی فراوانی دارد وقتی شما به اردبیل سفر میکنید حتما از تمام مکانهای تاریخی و گردشگری و تفریحی را بروید که یکی از مکان گردشگری شهر یری میباشد.
اطلاعاتی کوتاه از شاه اسماعیل صفوی
شاه اسماعیل متولد سال 892 هجری شمسی است که پس از تاسیس سلسه‌ی صفوی به مدت 24 سال پادشاه ایران بود. او در سن 38 سالگی به بیماری حصبه مبتلا شد و بر اثر عوارضات این بیماری دار فانی را وداع گفت. بعد از فوتش او را به اردبیل آوردند و در کنار شیخ صفی الدین به خاک سپردند. این مکان در قدیم آنقدر مقدس بود که اگر فردی نیاز به پناهگاه داشت و یا حتی افراد حکومتی قصد جانش را کرده بودند، اگر به این مکان پناه می آورد جانش حفظ می‌شد و کاری با او نداشتند.
آرامگاه شاه صفوی بیش از 500 سال پیش، در دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی، از زمینی مساحت بزرگ در اصفهان ساخته شد. این آرامگاه یک بنا با شکوه و قدرتمند است که هنر و فنون بی‌بدیلی را به نمایش می‌گذارد. ابتدای ساخت این آرامگاه به‌عنوان یک یادبود برای خود شاه صفوی آغاز شد؛ اما با گذر زمان و تغییرات در سیستم حکومت و زمانه، آرامگاه به عنوان محل خاکسپاری اعضای خاندان صفوی و شاهان جانشین آنها در نظر گرفته شد.
معماری آرامگاه شاه اسماعیل صفوی
عمارت آرامگاه شاه اسماعیل صفوی به‌صورت منحصر به‌فردی طراحی شده است. نمای بیرونی این آرامگاه شامل برجی استوانه‌ای است که گنبد کوچکی روی آن ساخته شده است. این بنا بی‌نظیر با جزئیات پیچیده و کاردستی بالا آماده شده است. آرایه‌هایی که در داخل این آرامگاه استفاده شده‌اند نیز از طرح‌ها و نقش‌های هنری خیره‌کننده‌ای برخوردار هستند. همچنین صندوق آرامگاه نیز از موادی باارزش و به سبکی هنری ساخته شده است.
گسترده‌ترین دگرگونی‌ها در آرامگاه صفوی، به دست نسل جانشین شاه اسماعیل، شاه تهماسب انجام‌شده است. این آرامگاه در دوره حکومت وی به واقع شدیداً توسعه یافت و ارتقا یافت. تغییراتی در نهادها و ساختارهای داخلی آرامگاه، نمای بیرونی بنا، شیوه طراحی و دکوراسیون، همه به دلیل اهمیت و جایگاه مهم این آرامگاه در تاریخ ایران و نیز به خواست شاه تهماسب انجام شدند.
آرامگاه شاه اسماعیل صفوی علاوه بر این که یک یادبود بزرگ برای یکی از شهریاران نامدار ایران است، نمونه‌ای بی‌نظیر و شاهکار از هنر ایران است. استادان هنر ایران در زمان ساخت این آرامگاه، به کار گرفتن ذوق و استعداد خارق‌العاده‌ای داشتند و توانستند یک بنا با شکوه و قدرتمند را خلق کنند که به ابدیت خود ماندگار شده است. طرح‌های هنری برجسته و استفاده از آرایه‌های زینتی و نقوش شگفت‌انگیز، این آرامگاه را به یک مقصد گردشگری و فرهنگی مهم در اصفهان تبدیل کرده است.
معماری بیرونی آرامگاه
در قسمت بیرونی آرامگاه شاهد برجی با گنبد کوچک هستیم که برای زیبایی آن از نام چهارده معصوم استفاده شده است. در بالاترین بخش گنبد 5 شمشیر را می‌بینیم که به نشانه‌ی پنج طایفه ای که شاه اسماعیل صفوی را در رسیدن به سلطنت همراهی و پشتیبانی کردند، توسط معماران آن زمان قرار گرفته است.
ورود به قسمت داخلی آرامگاه
برای وارد شدن به مقبره شاه اسماعیل ابتدا باید وارد شاهنشین قندیل خانه بشوید و بعد از آن در کنار گنبد شیخ صفی الدین، مقبره‌ای کوچک با گنبدی بزرگ را می بینید که متعلق به شاه اسماعیل است. قطعا زمانی که این گنبد را می بینید متوجه می شوید که اندازه اش از گنبد شیخ صفی الدین کوچک تر است و طراحی هایی از جنس کتیبه با خط کوفی بر روی آن قرار دارد. دلیل بلندتر بودن گنبد شیخ صفی الدین این است که در نظر بزرگان و شاهان آن زمان از اعتبار و مقام بالاتری برخوردار بوده است.
دیوارهای این بنا از جنس کاشی های گازماگازی (اصطلاح مرسوم این کاشی) آبی با روکشی از آب طلاست. بر روی قبر شاه اسماعیل هم از صندوق گران قیمتی از خاتم و منبت استفاده شده است که تاریخ ساخت آن مشخص نیست. این صندوقچه بسیار گران بها و باارزش است، آنقدر که زمانی که ارتش روسیه وارد ایران شد و پا به این بنای تاریخی گذاشت، قصد برداشتن این صندوق را کرد اما به دلیل کوچک بودن در ورودی نتوانست آن را خارج کند. آن زمان از رضاخان درخواست کرد تا در ازای تخریب این بخش، کل آذربایجان را به راه آهن مجهز کند.
زمان و نحوه بازدید
به طور کلی بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است و مشاهده‌ی همه‌ی قسمت های آن بین 1 الی 2 ساعت به طول می انجامد. همچنین ساعت کاری این مجموعه از ساعت 8:30 صبح تا 7:30 عصر میباشد.
بهترین زمان بازدید
به دلیل سربسته بودن مجموعه هر زمان از سال که بخواهید می‌توانید از آن دیدن کنید اما به یاد داشته باشید که اردبیل تابستانی بسیار گرم و زمستانی بسیار سرد دارد.
راه های دسترسی
برای دسترسی به آرامگاه ابتدا وارد میدان عالی قاپو می‌شوید و از ضلع جنوبی خیابان گازران می توانید وارد بخش ابتدایی مجموعه‌ی آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی شوید و با کمی پرس و جو از راهنمایان این مکان می‌توانید مقبره شاه اسماعیل صفوی را پیدا کنید.
جمع بندی
در نهایت، آرامگاه شاه اسماعیل صفوی ارزش بسیاری دارد. با استفاده از ایستادن در قلب این آثار تاریخی و هنری، می‌توانیم احساس اتحاد و ارتباط با تاریخ و فرهنگ ایران را تجربه کنیم. در حقیقت، این آرامگاه شاهکاری از هنر و تمدن ایرانی است که در سرتاسر دنیا شهرت دارد. بنابراین، بازدید از آرامگاه شاه اسماعیل صفوی در اصفهان، یک تجربه منحصربه‌فرد و فراموش‌نشدنی خواهد بود.
سوالات متداول
- آرامگاه شاه اسماعیل صفوی کجا واقع شده است؟
- آرامگاه شاه اسماعیل صفوی در شهر اردبیل و در مجموعه‌ی شیخ صفی الدین واقع شده است.
- چه افرادی در آرامگاه شاه اسماعیل صفوی دفن شده‌اند؟
- در آرامگاه شاه اسماعیل صفوی، افرادی از جمله شیخ صفی الدین اردبیلی (جد شاه اسماعیل صفوی)، مادر شاه اسماعیل، و چند تن از بزرگان و شهدای جنگ چالدران دفن شده‌اند.
- آیا آرامگاه شاه اسماعیل صفوی در یونسکو ثبت شده است؟
- بله، آرامگاه شاه اسماعیل صفوی از آثار باستانی جهانی ثبت شده در یونسکو است.
- چرا آرامگاه شاه اسماعیل صفوی به عنوان یک شاهکار معماری شناخته می‌شود؟
- معماری آرامگاه شاه اسماعیل صفوی به‌صورت منحصر به‌فردی طراحی شده است، با نمای بیرونی شامل برجی استوانه‌ای که گنبد کوچکی روی آن ساخته شده و از طریق آرایه‌ها و نمای بیرونی خود ارزش و جلال خاصی به این اثر بخشیده است.
- کدام شاه زمان حکومت خود آرامگاه را گسترش داد؟
- آرامگاه شاه اسماعیل صفوی در دوره حکومت شاه تهماسب از طریق گسترش و ارتقاء یافته است، با تغییرات در نهادها، ساختارها، نمای بیرونی، و دکوراسیون.
- آیا بازدید از آرامگاه شاه اسماعیل صفوی هزینه‌ای دارد؟
- بازدید از آرامگاه شاه اسماعیل صفوی رایگان است.
- چه زمانی بهتر است آرامگاه را بازدید کرد؟
- بهترین زمان برای بازدید از آرامگاه شاه اسماعیل صفوی در هر زمان از سال است، اما به دلیل شرایط آب و هوایی اردبیل، در نظر داشته باشید که تابستان بسیار گرم و زمستان بسیار سرد است.
- راه‌های دسترسی به آرامگاه چگونه هستند؟
- برای دسترسی به آرامگاه، می‌توانید از میدان عالی قاپو شروع کرده و از طریق ضلع جنوبی خیابان گازران وارد بخش ابتدایی مجموعه‌ی آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی شوید.
