بی شک یکی از زیبا ترین و تاریخی ترین جاهای دیدنی کرمانشاه، کتیبه بیستون است که با ظرافتی تمام بر روی سنگ های کهن بیستون هک شده است. نوشته ای که در جهان به عنوان بزرگ ترین کتیبه سنگی از آن یاد می شود، سالانه پذیرای گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور است.
همانطور که به آن اشاره شد کتیبه بیستون بزرگ ترین سنگ نوشته تاریخ است که متن آن حاوی سخنان گوهر بار و با ارزش بزرگ مرد تاریخ ایران یعنی داریوش هخامنشی است. بزرگ مردی که پس از کوروش کبیر حکومت هخامنشی را تا چندین سال رهبری کرد.

این کتبیه در حقیقت گفته ها و نوشته های داریوش کبیر است که از دوران حکومت خود سخنانی گفته و تاریخ را برای آیندگان بازگو می کند این مکان که یکی از جاهای دیدنی کرمانشاه است سیل عظیمی از غم و شادی را در دل خود جای داده است.
طراحی
ارتفاع کلی کتیبه بیستون حدود 7 متر و 80 سانتی متر بوده و طولی بالغ بر ۲۲ متر را دارا می باشد این سنگ نبشته متنی به خط میخی فارسی کهن را در دل خود جای داده که در 5 ستون نوشته شده اند. این متن که در کل 525 سطر نوشته دارد؛ یکی از جاهای دیدنی کرمانشاه است که تا سالیان سال رازهای زیادی را پنهان کرده بود.

نوشته و طراحی کتیبه بیستون
رازی که سالهای سال در دل این سنگ نبشته بود، پس از تحقیقات بسیار توسط دانشمندان، تاریخ دانان و نظریه شناسان باستان، در نهایت کشف شد و امروزه برای عموم مردم بازگو می شود. نوشته ای که مشخص شد به خط میخی و سه زبان امپراتوری هخامنشی در آن زمان یعنی فارسی باستان، بابلی و ایلامی، بر روی این صخره نوشته حک شده است.
طی گفته نظریه شناسان باستان، بلند قامت ترین مرد حاضر در حکاکی کتیبه بیستون، داریوش کبیر است. او با قرار دادن پا و کمان خود بر روی پیکر مهم ترین مدعی حکومت، یعنی بردیای دروغین بر استوار بودن و مقتدر بودنش اشاره کرده است.
در مقابل او نیز 10 مرد حکاکی شده که هر کدام با لباسی متفاوت و دستانی به زنجیر کشیده شده ایستاده اند. آن ها فرمانروایان و حکمرانان قسمت های مختلفی از ایران هستند که پس از مرگ دومین پادشاه هخامنشی، دست به شورش زده و حاضر نشدند حکمرانی داریوش کبیر را بپذیرند. اما داریوش جنگ های پیاپی آن ها را به زانو در آورد.

اما زیباترین قسمت کتیبه بیستون که از جاهای دیدنی کرمانشاه به شمار می رود، متن سنگ نبشته است که اندکی از آن به صورت زیر است :
- من داریوش، پادشاه کبیر، شاه شاهان، پادشاه در پارس، حکمران کشورها، فرزند ویشتاسب، نوه ارشام هخامنشی.
- پدر من ویشتاسب بود و پدر ویشتاسب نیز پدر ارشام، پدر ارشام هم آریامن بود و پدر آریامن چیش پیش هخامنش بود.
- و همین شجر نامه سبب این است که ما را هخامنشی می خوانند و از اصیل ترین خانواده های ایرانی هستیم و از دیرگاهان اجدادما حکمرانان بودند.
- 8 نفر از اجداد من شاه بودند. من نهمین پادشاه بوده و ما نسل در نسل شاه زاده به دنیا آمده ایم.
- به خواست اهورامزدا مقدس، من پادشاه هستم چون او شخصا مرا شاه خوانده است.