معرفی
از جاهای دیدنی بیرجند روستای قد کوتاه هست .بارها در کارتون ها یا فیلم های تلویزیونی با شخصیت های کوتاه قد یا سرزمین لی لی پوت ها مواجه شده ایم اما احتمالا این مفهوم را از نزدیک و در دنیای واقعی ندیده ایم. جالب است بدانید یکی از جاذبه های توریستی کشورمان روستایی معروف به روستای لی لی پوت است که ساکنان آن به دلایل متعدد کوتاه قد هستند و در خانه هایی با ویژگی های خاص زندگی می کنند که همین ویژگی ها این منطقه را به جاذبه ای عجیب و دیدنی برای گردشگران تبدیل کرده است.
اگر شما هم برای دانستن بیشتر از روستای اعجاب انگیز ماخونیک و ساکنانش کنجکاو هستید در ادامه ی این مطلب با ما همراه باشید.
روستای ماخونیک بیرجند کجاست
روستای ماخونیک در استان خراسان جنوبی و 142 کیلومتری شهرستان بیرجند و نزدیکی مرز ایران و افغانستان قرار گرفته است. در واقع این روستا از توابع سربیشه است و در 65 کیلومتری آن قرار دارد.
تاریخچه
اولین ساکنان این روستای دور افتاده ی مرزی، افغانستانی ها بوده اند که قرن ها پیش به ایران مهاجرت کردند و این ناحیه را برای سکونت انتخاب کردند. پژوهشگران یک کوتوله ی مومیایی شده مربوط به همان دوران در آن کشف کردند که گمان می رود جسد یک نوزاد بوده باشد.

معماری این روستا هم معماری عجیب و حیرت آوری ست چرا که خانه ها در آن زیر زمین ساخته شده و هیچ یک شکل و الگوی مشخص یا پلان منظمی ندارد و بر اساس ناهمواری های موجود ساخته شده اند. سقف خانه ها با پوشال و خار و خاشاک پوشیده شده و در حقیقت وقتی خانه ها در زمین هستند سطح زمین سقف خانه ها می شود. ارتفاع داخل خانه ها با قد مردم متناسب است و فضای این خانه های زیرزمینی تقریبا در تمام ایام سال خنک و سرد است.
اهالی روستای ماخونیک با پیشینه ی سیصد ساله اش با اجتماع خارج از روستا ارتباط بسیار محدودی دارند و جالب است بدانید رفتارها و عادات زندگی روزمره شان هم عادات عجیب و غریبی ست. مثلا خوردن چای، گوشت یا بسیاری مواد خوراکی در این روستا ناپسند است و یا تماشای تلویزیون را عملی گناه آلود و شیطانی می دانند.
شغل اهالی روستای ماخونیک بیرجند اکثرا دامداری و پرورش دام هایی مانند بز است که در شرایط سخت دوام می آورد و غذاهای بومی و مخصوص خود را دارند که عمدتا از جو، شلغم و چغندر درست می شوند.
محققان می گویند علت اینکه متوسط قد افراد این منطقه بین 80 تا 120 سانتی متر است می تواند همین فقر و محرومیت آنان و تغذیه ی نامناسب شان باشد. در سال های اخیر علاوه بر مصالح بومی و کاهگل و سنگ، خانه هایی با آجر در این روستا ساخته شده و کم کم از شکل سنتی و تاریخی اش فاصله گرفته است. در سفرنامه های قدیمی نام این روستا و توصیف ویژگی هایش آمده و از زمان های قدیم برای گردشگران و پژوهشگران عجیب و شگفت انگیز بوده است.

وجه تسمیه
ماخونیک در بالای تپه ای از توابع سربیشه ی بیرجند است، و احتمالا نام آن کوتاه شده ی “ماده خونیک” به معنی شکافی در کوه باشد اما گمان های دیگری در مورد نامگذاری این روستا وجود دارد که هیچ کدام به طور قطعی تایید نشده.
بهترین زمان سفر
بهتر است برای بازدید از روستای ماخونیک بیرجند فصل های سرد سال را انتخاب نکنید و سوز سرمای کویری را متحمل نشوید، بهار تا اوایل پاییز می توانند فصل های مناسبی برای سفر به این منطقه باشند.البته شما در این فصل میتوانید به غار چهل چاه هم بروید.