آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی را می‌توان یکی از جاهای دیدنی اردبیل و مهم ترین اماکن تاریخی ایران دانست. این اثر که در سازمان جهانی یونسکو هم به ثبت رسیده است، یکی از شناخته ترین و پراهمیت ترین عبادتگاه‌ها یا خانقاه‌های ایران است. این بقعه شامل مجموعه آرامگاه‌هایی است که به جز شیخ صفی، افرادی مانند شاه اسماعیل اول، همسر شاه اسماعیل، بزرگان صفویه و برخی شهدای جنگ چالدران و شیروان نیز در اینجا به خاک سپرده شده‌اند.
شیخ صفی الدین اردبیلی کیست؟
شیخ صفی الدین متولد سال 631 هجری شمسی، یکی از بزرگان دوران صفویه بوده که در مغان زندگی می‌کرده است. همچنین از عارفان و شاعران بزرگ و به نام آن دوران بوده که فرقه صوفیه را تاسیس کرد. سلسله صفویه نیز نام خود را از خانقاه این عارف بزرگ گرفته است که توانست تا زمان مرگ خود پیروان بسیار زیادی را جذب کند.
تاریخچه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
تقریبا 700 سال پیش شیخ صفی الدین تصمیم گرفت تا خانقاهی را برای پیروان و شاگردانش انتخاب کند. در ابتدا این مجموعه مختص خود شیخ و خانقاه خود او بود که بعدها به کمک فرزندانش این مکان را تبدیل به عبادتگاهی برای عموم پیروان صوفیه کرد. شیخ صفی وصیت کرده بود که پس از مرگش او را در اتاق مجاور حوض خانه دفن کنند. صدرالدین موسی که فرزند شیخ بود به وصیت پدر عمل کرد و برای محل تدفین او این بقعه را ساخت.
در دوره صفویه این مکان از اهمیت بسیار بالای معنوی و سیاسی برخوردار بود که به همین دلیل پیکر شاه اسماعیل را هم در همین مکان به خاک سپردند. مسیری که برای دسترسی به بقعه در نظر گرفته بودند به نشانه هفت مرحله عرفان در هفت بخش ساخته شد. همچنین در تمام این مسیر از هشت دروازه استفاده شده که آن هم نشان دهنده هشت نگرش صوفی‌گری است.
قسمت‌های مختلف آرمگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
ورودی اصلی
ورودی اصلی بقعه در قسمت شرقی میدان عالی قاپو قرار گرفته است. هنگام ورود اولین چیزی که به چشم شما می‌خورد در ورودی بزرگ دو لنگه است. پس از رد کردن این در به بخش حیاط می‌رسید.
صحن اصلی
این حیاط را به نام حیاط قندیل خانه نیز می‌شناسند. در طراحی این حیاط مستطیلی شکل از سنگ‌های صیقل داده شده استفاده شده که جلوه خاصی به آن بخشیده‌اند. در این حیاط حوضی برای وضو ساخته شده که چند سالی است دیگر در آن آبی قرار ندارد.
جنت سرا
جنت سرا بزرگرین ساختمان بقعه به حساب می‌آید. کاربری آن مشخص نبوده و برخی می‌گویند قرار بوده به عنوان آرامگاه شاه تهماسب باشد و برخی معتقدند شاه عباس اشیا گران بها را به این مکان انتقال می‌داده و در نظر داشته از آن به عنوان کتابخانه استفاده شود. در انتها بعد از دوران صفویه از آن به عنوان مسجد استفاده می‌شده است.
دیگر قسمت‌های بقعه:
گنبد الله الله: این قسمت همان بقعه اصلی شیخ صفی الدین است.
مقبره شاه اسماعیل: مکانی که شاه اسماعیل اول در آن دفن شده است.
عمارت چینی خانه: به این بخش تالار مراسم نیز می‌گویند که محل جمع شدن درویشان بود.
حرم خانه: محل دفن همسر شیخ صفی و چند تن از بزرگان دیگر در این قسمت است.
چله خانه: مکانی که عبادت های چهل روزه در آن انجام می‌شده است.
تالار دارالحفاظ: تالاری که برای قرائت قرآن از آن استفاده می‌شده است.
دارالحدیث: متاسفانه اطلاعاتی از کاربری و سال ساخت آن در دسترس نیست.
شهیدگاه: محل دفن شهدای جنگ چالدران بوده است.
ساعات کاری و نحوه بازدید
ساعات کاری آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی در ۶ ماه اول سال از ساعت 8 صبح تا ۲۰:۳۰ و در ۶ ماه دوم سال از ساعت 8 صبح تا ۱۷:۳۰ می‌باشد. برای ورود حتما باید مبلغ ورودی آن که نفری 5500 تومان است را بپردازید.
جاذبه‌های گردشگری نزدیک
مسجد عالی قاپو، موزه مردم شناسی، موزه حیات وحش، پل هفت چشمه و خانه خادم باشی.
مسیرهای دسترسی
برای مشاهده این مجموعه بزرگ کافیست از خیابان شیخ صفی وارد میدان عالی قاپو شوید. در قسمت شرقی میدان، ورودی اصلی این مجموعه کاملا مشخص است. دقت کنید که این مجموعه پارکینگ ندارد و در نزدیکی این مجموعه به سختی می‌توان جای پارک پیدا کرد.
?سایت به گردی محاسبه هزینه های سفرشما✈
سوالات متداول دربارهٔ آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیل
- چه کسانی در آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی دفن شده‌اند؟
- در آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، علاوه بر خود شیخ صفی الدین، شخصیت‌هایی چون شاه اسماعیل اول، همسر شاه اسماعیل، بزرگان صفویه و شهدای جنگ‌های چالدران و شیروان نیز دفن شده‌اند.
- شیخ صفی الدین اردبیلی چه شخصیتی بوده و چه نقشی در تاریخ داشته است؟
- شیخ صفی الدین، عارف و شاعر بزرگ دوران صفویه بوده و بنیان‌گذار فرقه صوفیه است. او توانست با تأسیس خانقاه‌ای در مغان، پیروان بسیاری را به جذب کند.
- چه تاریخی دربارهٔ آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی وجود دارد؟
- تقریباً ۷۰۰ سال پیش، شیخ صفی الدین تصمیم گرفت تا خانقاه‌ای برای پیروان و شاگردانش انتخاب کند. این خانقاه ابتدا مختص خود شیخ بوده و بعدها به یک عبادتگاه بزرگ برای عموم تبدیل شد.
- قسمت‌های مختلف آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی چه نقشی دارند؟
- آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل بخش‌هایی چون گنبد الله الله، جنت سرا، حرم خانه، چله خانه، تالار دارالحفاظ، دارالحدیث، شهیدگاه، مقبره شاه اسماعیل و عمارت چینی خانه می‌باشد.
- ساعات کاری آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی چگونه است؟
- ساعات کاری آرامگاه در ۶ ماه اول سال از ساعت 8 صبح تا ۲۰:۳۰ و در ۶ ماه دوم سال از ساعت 8 صبح تا ۱۷:۳۰ می‌باشد.
- آیا برای ورود به آرامگاه ورودی مجازی وجود دارد؟
- بله، ورود به آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی از ورودی اصلی در قسمت شرقی میدان عالی قاپو انجام می‌شود.
- چه جاذبه‌های گردشگری نزدیک به آرامگاه وجود دارند؟
- مسجد عالی قاپو، موزه مردم‌شناسی، موزه حیات وحش، پل هفت چشمه و خانه خادم باشی از جاذبه‌های گردشگری نزدیک به آرامگاه هستند.
- چگونه بهترین راه برای دسترسی به آرامگاه است؟
- برای دسترسی به آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، از خیابان شیخ صفی به میدان عالی قاپو رفته و وارد ورودی اصلی در قسمت شرقی میدان شوید.
