شهر قم در جنوب تهران واقع شده و یکی از کلان شهر های مهم ایران است . این اهمیت در درجه ی اول مربوط به بارگاه ملکوتی و مقدس حضرت معصومه (س) است که خواهر امام هشتم شیعیان است و از قدر و منزلت والایی در میان مسلمانان و افراد مذهبی برخوردار است و شیعیان بسیاری از تمام نقاط دنیا برای زیارت این حرم مطهر به آن سفر می کنند.
همچنین قم به عنوان قطب مرکزی و بزرگ تربیت عالمان و فقها شناخته می شود و طلاب و دانشجویان مذهبی در حوزه های علمیه و مدارس عالی رتبه ی فقهی آن به درجات عالی می رسند . صنایع مهم مواد شیمیایی و شوینده و بهداشتی و آجرسازی ونساجی از مهم ترین صنایع و کارخانجات در شهر صنعتی قم هستند . از دیگر فعالیت های اقتصادی در قم می توان به تعداد زیاد انتشاراتی ها به خصوص در زمینه ی کتاب های دینی و مذهبی و ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد .
ویرانه های باستانی و آثار تاریخی کشف شده در نواحی مختلف استان قم شاهد این مدعاست که این منطقه قدمتی باستانی دارد و از هزاره های پیش از میلاد نشانه های زندگی در آن وجود داشته است . مردم قم اغلب شیعه های دوازده امامی هستند و به زبان فارسی صحبت می کنند اما زرتشتیان و مسیحیان نیز به عنوان اقلیت های دینی با آیین متفاوت در آن پیدا می شوند . همچنین مهاجرانی از اقوام عرب و افغانستان و پاکستان در قم کم نیست .
قطعا مهم ترین و ارزشمند ترین مکان برای بازدید و زیارت در قم حرم خواهر امام هشتم شیعیان است ، در این جا علاوه بر این مکان مقدس نام آثار تاریخی و طبیعی دیگری را برای شما آورده ایم تا سفری پر بار و جذاب برای تان رقم بخورد . از این اماکن می توان مسجد جمکران را که با نام امام دوازدهم ما مسلمانان پیوند خورده نام برد که بیش از 1000 سال قدمت دارد و در ایام مختلف میزبان گردشگران و زائران از سراسر دنیاست .
سایت باستانی قلی درویش از دیگر پایگاه های مهم تاریخی در قم است که قدمتی بیش از هزان سال دارد و در آن عبادتگاه و سکوها و تپه های خشتی کشف شده است . تیمچه یا بازار بزرگ و قدیمی قم که به دوره ی قاجاریه بر می گردد از بازارهای دیدنی و کهن ایران است که معماری اصیل و گیرایش تحسین گردشگران را بر می انگیزاند . سه مقبره ی قدیمی با معماری منحصر به فرد و تزیینات گچبری با نام مقبره های گنبد سبز به دلیل رنگ سبزابی گنبد آن ها ، از دیگر اماکن دیدنی و باستانی در قم هستند که به قرن هشتم هجری نسبت داده شده اند . کاروانسرای دیر گچین که از شناخته شده ترین و قدیمی ترین کاروانسراهای ایران است جاذبه ای دیگر در استان قم است که به دلیل قدمت و معماری اش مورد توجه مسافران و علاقه مندان به تاریخ و هنر ایران قرار می گیرد . پارک ملی کویر که به علت دارا بودن گونه های مهم گیاهی و جانوری منطقه ای حفاظت شده است از نمونه های دیگر دیدنی های طبیعی استان قم است . در این منطقه چشمه ها ، حیوانات و گیاهان خاص و نادری وجود دارند که برای حیات وحش بسیار حائز اهمیت هستند . اگر در قم به دنبال منطقه ای خوش آب و هوا با طبیعتی سرسبز می گردید روستای وشنوه را به شما توصیه می کنیم که هم از لحاظ طبیعت و سرسبزی دیدنی ست و هم معماری ساخت و ساز خانه های آن در سراشیبی و به شکل پلکانی ست .
جالب است بدانید دانشمند و عارف ایرانی ملقب به ملاصدرا ساکن قم بوده و امروزه خانه ی این عالم و ادیب به عنوان یکی از اماکن دیدنی در استان قم قابل بازدید است . از موزه های دیدنی قم موزه ی صنایع دستی آن است که در دوره ی قاجار ساخته شد و در عصر حکومت پهلوی اول تکمیل شد . امروزه در این خانه ی زیبا و قدیمی آثار و صنایع ارزشمند دستی مردم قم نگهداری می شود و برای بازدید عموم در اختیار سازمان های مربوط قرار گرفته است . خانه های افراد سیاسی و ادبی مهم و برجسته ی ایرانی در قم امروزه به مکان های دیدنی برای گردشگران تبدیل شده اند که می توان از آن ها خانه ی امام خمینی (ره) ، خانه ی حاج علی خان زند و خانه ی ملاصدرا را نام برد .
استان قم آب و هوایی گرم و بیابانی دارد و از بارش کم نصیب است اما در نیمه ی دوم سال هوای رو به خنکی رفته و برای سفر مطلوب تر می شود .
قطعا اولین و شاید تنها چیزی که به عنوان سوغات قم به ذهن هر کس خطور می کند سوهان قم است . سوهان قم با کیفیت ترین و مشهورترین سوهان در کل کشور شناخته می شود و از لحاظ طعم و رنگ و بافت بی مانند است . سوهان قم در طعم های پسته ای ، بادام ، گردویی ، گزی ، کنجدی ، آجیلی و غیره تهیه می شود و مواد اصلی تشکیل دهنده ی آن عبارتند از زعفران ، کره ، گلاب ، هل ، عسل ، روغن حیوانی و شکر و آرد . این سوهان در شکل های مختلف به صورت یک تکه ، لقمه ای یا مغزدار تهیه و عرضه می شود و از اشکال مختلف /ان به تناسب کاربرد و مراسم مورد نظر می توان استفاده کرد .
اما سوهان تنها سوغات قم نیست . نان کسمه از انواع نان های سنتی قم است که از آرد و زعفران و شکر و تخم مرغ و زردچوبه تهیه می شود و طعم لذیذی دارد . این نان که شیرینی کمی دارد و عمدتا به جای شکر از انواع شیره ها در آن استفاده می کنند بسیار مقوی و انرژی زاست و در میان افرادی که در حال رژیم هستند یا به دیابت مبتلا هستند پرطرفدار است .
قنبید از محصولات محلی و کشاورزی دیگر قم است که گیاهی ست شبیه به کلم و در آبگوشت ها و خورشت ها و آش ها از آن استفاده می کنند و برای کلیه و سلامت عمومی بدن بسیار مفید است . این گیاه در کاهش سطح نمک و تنظیم آن در بدن نقش مهمی ایفا می کند .
حلوای قم سوغاتی محبوب دیگری از قم است که با شاه دانه ، کنجد و یا ارده درست می شود و بافت نرم و طعم بی نظیری دارد .
نان شیرینی نام سوغات لذیذ دیگری ست از دیار قم که با روغن و شیر و شکر و زعفران تهیه می شود و در ایام نوروز و اعیاد استقبال بیشتری از آن می شود. این نوع نان روغنی شبیه به شیرینی ست و به شکل دایره ای عرضه می شود .
خرمهره
از سوغات و صنایع دستی معروف استان قم می توان به خرمهره اشاره کرد که نوعی سنگ فیروزه است که با تراش و صیقل به اشکال مختلف در می آید و ساخت و استفاده از آن به بیش از 4500 سال پیش بر می گردد . افراد معتقدند این سنگ خوشرنگ در دفع آسیب ها و چشم زخم ها بسیار سودمند است و آن را در دستبند و زیور آلات مختلف استفاده می کنند .
قالی
قالی دستبافت و ابریشم قم از با کیفیت ترین و زیباترین قالی هایی ست که به کشورهای خارجی صادر می شود و در میان گردشگران طرفداران زیادی دارد و به عنوان سوغات نیز خریداری می شود .
معرق کاری
معرق از قدیمی ترین هنر های ایرانی و اسلامی ست که هنوز هم طرفداران زیادی در میان ایرانیان و مسافران خارجی دارد و به عنوان هدیه ای ماندگار و زیبا خریداری و استفاده می شود . معرق روی چوب و فلز در نقش ها و رنگ های زیبا و بدیع در بازارهای سنتی قم بسیار دیده می شود .
حصیربافی و مروار بافی
مرواربافی یا ساخت لوازم مختلف حصیری در قم در میان هنرمندان به خصوص خانم ها رونق بسیار دارد و تنوع این محصولات گوناگون و گسترده است .
انگشتر و سنگ های قیمتی
معمولا در شهرهایی با پیشینه ی مذهبی و زیارتی مانند قم و مشهد ، انگشترهای قدیمی از جنس طلا یا نقره که در آن ها از سنگ های مختلف قیمتی مانند فیروزه و عقیق و یاقوت و غیره به کار رفته است ، استقبال زیادی می شود و به عنوان سوغات یا هدیه می توان آن ها را تهیه کرد . قم نیز یکی از شهرهایی ست که این چنین سنگ های قیمتی و انگشترهای نقره در آن بسیار رواج دارد .
مهر و تسبیح
سجاده و تسبیح و مهر از نمادهای با شکوه دین اسلام در میان مسلمانان به شمار می آیند و زنان و مردان مسلمان برای آن اهمیت ویژه ای قائل هستند . شهر قم یکی از مراکز بزرگ خرید و فروش این لوازم مذهبی ست و در شکل ها و طرح های متنوعی آن ها را ارائه می دهد . همچنین در نزدیکی حرم مطهر حضرت معصومه (س) بازارها و فروشگاه های زیادی برای تهیه ی انواع چادر های نماز و عبادت برای خانم ها موجود می باشد .
حصیربافی و مروار بافی
مرواربافی یا ساخت لوازم مختلف حصیری در قم در میان هنرمندان به خصوص خانم ها رونق بسیار دارد و تنوع این محصولات گوناگون و گسترده است .