آذربایجان شرقی در شمال غربی ایران واقع شده و یکی از استان های پربازدید و پر جاذبه برای توریست های ایرانی و خارجی ست ، از این جهت که هم پیشینه ی مهم و برجسته ی تاریخی و سیاسی را از سر گذرانده و هم از منابع و مواهب طبیعی بی نظیری بهره مند است و هر سال در ایام مختلف مسافران زیادی برای بازدید از جاذبه های آن راهی این مکان می شوند .
بارز ترین منابع طبیعی و خدادادی در استان آذربایجان شرقی از شکوه رشته کوه های سهند و رود خروشان ارس پیداست که شامل جنگل های سرسبز ارسباران و رودهای پر آب و طولانی ست که تعداد آن ها در آذربایجان کم نیستند . آب و هوای حاکم بر این استان متاثر از کوهستان هاست و زمستان و سرمای طولانی و سوزنده ای دارد و در فصل تابستان هوا به اندازه ی متعادل و قابل تحملی گرم می شود و از جمله مناطقی ست که حتی در تابستان ها هم می توانید با خیال راحت به آن سفر کنید و نگران گرمای هوا نباشید .
شهرهای مهم استان آذربایجان شرقی شامل جلفا ، تبریز ، اهر ، مرند و عجب شیر هستند اما تبریز بیش از دیگر شهرها از شهرت گردشگری برخوردار است و البته از لحاظ تاریخی و استراتژیکی از مهم ترین شهرهای ایران در ادوار مختلف تاریخی و سیاسی بوده . این شهر محل رشد و پرورش نخبگان ادبی و سیاست مداران مطرحی بوده که از مهم ترین آن ها می توان پروین اعتصامی ، ملک الشعرای بهار و ستارخان و باقر خان معروف را نام برد که در سرنوشت ایران از افراد مهم و تاثیرگذار بوده اند .
زبان و مذهب
ساکنان آذربایجان شرقی و به ویژه تبریز به زبان ترکی آذری صحبت می کنند و تکلم به این زبان بخش عمده ای از گویش و لهجه ی مکالمات میان مردم را تشکیل می دهد . بعد از ترکی آذری ، کردی و ارمنی و جمعیت اندکی نیز به زبان کلیمی و آشوری صحبت می کنند که از اقلیت های مذهبی و قومیتی آذربایجان به شمار می آیند و تعداد آن ها زیاد نیست . در آذربایجان شرقی ترکیبی از جمعیت ترک و فارس و ارمنی و آشوری با دین و زبان های متفاوت در یک جغرافیا زندگی می کنند و همین امر از جذابیت های مردم شناسی این استان برای گردشگران به حساب می آید .
اگر تبریز را به عنوان مقصد اصلی سفر به آذربایجان انتخاب کرده اید می توانید از دیدنی هایی همچون بازار بزرگ سرپوشیده ی تبریز ، مسجد کبود ، ائل گلی ، موزه و ساختمان شهرداری ، موزه ی قاجار ، خانه مشروطه ، خانه استاد شهریار ، تفرجگاه عینالی و مقبره الشعرا، آبشار اسکندر، تالاب قوری گل ،آبشار گل آخوربازدید کنید و به جز آن انتخاب هایی در دیگر نقاط آذربایجان نیز خواهید داشت . این جاذبه ها شامل روستای کلیبر ، بازار اهر ، غار دوگیجان ، آبشار آسیاب خرابه ، مسجد جامع اهر ، بازارچه مرزی جلفا ، روستای باستانی کندوان ، کلیسای سنت استپانوس ، آرامگاه اوحدی مراغه ای ، قلعه بابک خرمدین ، جنگل های ارسباران ، کاروانسرای خواجه نظر ، پل ضیا الملک ، آبشار پیربالا و روستای پلکانی اشتببین و بسیاری مناطق دیدنی دیگر هستند .
بهترین زمان سفر به آذربایجان شرقی نیمه ی اول سال است و بدین ترتیب از بارش ها و سرمای سوزناک در امان خواهید بود . در آذربایجان شرقی و تمام شهرها و روستاهای توابع آن اقامتگاه های بومگردی و سوییت ها و هتل های متنوعی بسته به سلیقه ی شما وجود دارند که با اقامت در آن ها می توانید تجربه سفر بسیار خوبی داشته باشید . ناگفته نماند که اقامت در روستاها و توابع آذربایجان شرقی در میان آن طبیعت دیدنی و بکر نیز حال و هوای دل نشین خود را دارد و می توانید با فضای بومی منطقه و تماشای مناظر بی بدیل آن لذت سفر را دوچندان کنید .
تنوع سوغات از خوراکی و تنقلات گرفته تا صنایع دستی و هنری در ایران به قدری گسترده است که در هر گوشه از کشور چیز تازه ای برای عرضه وجود دارد که مانند آن را در جای دیگر ندیده اید . استان آذربایجان هم از این قاعده مستثنی نیست و در زمینه ی شیرینی و نان و صنایع دستی حرف زیادی برای گفتن دارد . در این قسمت نام برخی از آن ها را برای شما آورده ایم .
باقلوا
از شیرینی های معروف ترکی که گران قیمت و خوش طعم است و در کنار چای یا قهوه بسیار طعم بی نظیری دارد . باقلوای ترکی از شیرعسل و مغزیجات و روغن و آرد و هل و شکر تهیه می شود و در تمام شهرهای استان آذربایجان نمونه های متنوع آن را خواهید یافت .
مسقطی یا راحت الحلقوم
بیشتر شیرینی های آذربایجان بین مردم آذری و کشور ترکیه مشترک هستند و مسقطی نیز از همین موارد است . این شیرینی در مجالسی مانند شب یلدا و اعیاد مختلف بیشتر طرفدار دارد .
شیرینی ختایی یا کادایف
کادایف نوعی رشته است که از آن در پخت شیرینی استفاده می کنند و ترک ها آن را با پنیر یا عسل و دیگر شهد ها و مغزیجات ترکیب می کنند و شیرینی حاصل شده بسیار لذیذ و ویژه است .
قالی تبریز
از صنایع دستی و نفیس تبریز قالی معروف تبریز است که طرح و نقش ها و کیفیت بالای آن از گذشته های دور زبانزد بوده و در میان علاقه مندان به هنرهای اصیل ایرانی طرفداران خاص خود را دارد .
چرم تبریز
محصولات چرمی تبریز مانند کیف و کفش چرم از سوغات ارزنده و گران بهای تبریز است که در تمام ایران شهرت دارد و انواع مختلف آن در بازارهای تبریز به فروش می رسد . توصیه می کنیم در سفر به تبریز با خرید محصولات چرمی با دوام و مرغوب آن از کیفیت این محصولات بهره ببرید .
غذاها و خوراک محلی
غذاها بخش قابل توجهی از گردشگری را به خود اختصاص می دهند تا جایی که مسافران با ورود به مناطق جدید سراغ غذاها و خوراک محلی و منحصر به فرد آن منطقه را می گیرند و تمایل به امتحان کردن مزه های متفاوت و جدید دارند . در آذربایجان شرقی گردشگری خوراک بخش جذابی از سفر را شامل می شود چرا که طبخ غذاهای آذربایجانی بسیار متفاوت تر از سبک و سیاق آشپزی های تکراری ست و تنوع غذاها و طعم ها بی نظیر است تا جایی که امروزه این غذاهای ترکی به سفره های فارس زبان در دیگر شهرها هم راه پیدا کرده اند . در این جا به تعدادی از پر طرفدارترین غذاهای آذری در میان مردم پرداخته ایم .
کوفته تبریزی
کوفته تبریزی بدون شک معروف ترین و لذیذترین غذای ترک هاست و در شهرهای دیگر ایران نیز به همین نام و با کمی تغییر پخته می شود . کوفته تبریزی از گوشت چرخ کرده و لپه و برنج و سبزیجات معطر به همراه گردو و آلو تهیه می شود و در میان گردشگران از غذاهای محبوب به حساب می آید .
آش گوشواره
این آش که برای پخت آن زمان زیادی باید صرف شود از گوشت و سرکه و نخود و پیاز و رب تهیه می شود و طعم بسیار متفاوتی نسبت به آش هایی که تا به حال خورده اید دارد . آش گوشواره بیشتر در تبریز پخته می شود و از غذاهای معروف تبریزی هاست .
خورشت هویج
این خورشت خوشمزه از غذاهای ترک ها برای مهمانی ها و مجالس دورهمی ست و از گوشت و هویج و آلو تهیه می شود و برعکس نامش هویج در آن طعم غالبی ندارد .
کوکوی لوبیا
لوبیا سبز از سبزیجات سرشار از خاصیت است که ترک های تبریز از آن کوکوی لذیذی با زرشک و هویج درست می کنند و اگر یک بار آن را امتحان کنید احتمالا در برنامه ی غذایی روزانه تان جایی برای این غذا خواهید گذاشت .
قرابیه
قرابیه از شیرینی های محلی و قدیمی ست که در اکثر نقاط ترک نشین ایران و خارج از ایران تهیه می شود و از شیرینی های گران قیمت به شمار می آید و در مهمانی ها و مجالس جایگاه خاصی دارد و از گزینه های اصلی خرید سوغات هم به شمار می آید . قرابیه از بادام و شکر و مغز پسته تهیه می شود و بافت ترد و شمایل زیبایی دارد .
دویماج
احتمالا هرگز چنین ترکیبی را امتحان نکرده باشید که در آن نان لواش تر را با پنیر و سبزی و گردو و مغزیجات دیگر ترکیب کنید و به عنوان عصرانه سرو کنید . دویماج نوعی میان وعده ی لذیذ و ساده است که مدت زمان تهیه ی آن کوتاه است .