زاهدان از شهرهای مهم مرزی ایران و مرکز استان سیستان و بلوچستان است که با کشور پاکستان هم مرز است . زاهدان به دلایل تاریخی ، سیاسی و فرهنگی متفاوت مقصد مهاجرا از قوم های مختلف بوده و تنوع دین و فرهنگ در آن بالاست اما متاسفانه از برخی جهات مانند امکانات بهداشتی و درمانی و بیمارستان ، از شهرهای محروم تلقی می شود و به اندازه ای که شایسته است به آن رسیدگی نشده است . خط آهن زاهدان آن را به مناطقی چون کرمان و یزد و پاکستان متصل می کند و همین امر باعث تردد زیاد افراد بین این مناطق شده . مردم زاهدان اغلب سنی هستند و مانند آب و هوای محل زندگی شان بسیار خون گرم و دلنشین اند و در برخورد با میهمانان و مسافران بسیار مبادی ادب و صمیمی هستند . در زاهدان شاهد ابنیه ی تاریخی معمارانه و مهمی هستیم که بیشتر آن ها محصول دوره های حکومت صفویان و پهلوی به خصوص پهلوی اول هستند . به علت دمای بالای هوا و اقلیم خشک زاهدان بهتر است فصل مناسبی مانند پاییز یا زمستان را برای سفر به آن انتخاب کنید و حتما پیش از سفر شرایط آب و هوایی را بسنجید تا گرمای آزاردهنده ی زاهدان مانع از لذت بردن شما در سفر نشود . در این مقاله برای آشنایی بیشتر شما با زاهدان ، به معرفی این شهر بزرگ و بررسی ویژگی ها و شاخصه های آن پرداخته ایم . در ادامه با ما همراه باشید .
شاید به دلیل گره خوردن نام سیستان و بلوچستان با مسائل و مشکلات اقتصادی و آب و هوایی و کمبود امکانات بهداشتی ، این تصور به اشتباه به ذهن تان خطور کند که زاهدان از لحاظ گردشگری نیز شهر محروم و کم بضاعتی ست ، اما این تصور اشتباه است و زاهدان یکی از شهرهای دیدنی ایران است که در این قسمت نام دیدنی های آن را برای شما آورده ایم .
موزه ی پست و ارتباطات یکی از متمایز ترین موزه ها در ایران است که شامل بقایای شهر سوخته ، تمبرهای کهن و ماکت ها و مجسمه های دیدنی ست ، خانه ی ابویی زاهدان که با مصالح بومی خود منطقه ساخته شده و تا به امروز پا بر جاست و از سایت های مهم گردشگری زاهدان محسوب می شود ، کاروانسرای خشت و گلی نصرت آباد زاهدان که اثری تماشایی از دوران حکومت صفویان است ، شهر سوخته ، خانقاه زاهدان مربوط به دوره ی پهلوی ، بازارچه ی سنتی زاهدان با محصولات رنگارنگ بومی و محلی و لباس ها و پارچه های مخصوص زاهدانی با تزیینات زیاد و زرق و برق دارشان ، موزه ی بزرگ منطقه ای ، حسینیه ی یزدی های مقیم زاهدان ، قلعه ی بم پور ، دریاچه هامون ، مسجد جامع مکی با نمای بسیار تماشایی اش که متعلق به اهالی سنت است ، قلعه ی چهل دخترون ، ارگ جلال آباد ، سواحل مکران ، کوه لوچو و بازارها و مراکز تجاری مدرن زاهدان که اکثرا به فروش کالاهای خارجی فعالیت دارند .
استان سیستان و بلوچستان و به طور کلی استان های جنوبی ایران از سوغات و خوراک متفاوتی نسبت به استان های مرکزی و شمالی برخوردارند . در زاهدان نیز این تنوع و گستردگی قابل توجه است و در این قسمت به شما بعضی از مشهورترین آن ها را معرفی می کنیم .
ادویه
در بازارهای زاهدان عطر و بوی ادویه هوش از سر شما خواهد برد و کیسه های ادویه با رنگ های متفاوت و زیبا حتما شما را برای خرید وسوسه می کند . طعم ادویه های جنوبی و تنوع آن ها از مهم ترین و اصلی ترین عامل ها در رنگ و طعم غذاهاست و این ادویه ها در زاهدان از سوغات اصلی و مرغوب به حساب می آیند . همچنین انواع فلفل های بسیار تند و تیز که اغلب از پاکستان وارد شده اند برای علاقه مندان به غذاهای تند مناسب است .
کلوچه خرمایی
در شهرهای جنوبی ایران به ویژه مناطقی که دارای نخلستان و خرمای با کیفیت است ، محصولات تهیه شده از خرما طرفداران زیادی دارند و حتی برخی غذاها با خرما درست می شوند . کلوچه خرمایی از خوشمزه ترین تنقلات و نان های زاهدان است و در میان مسافران با استقبال زیاد مواجه می شود . این نوع کلوچه در خوزستان و لرستان هم پخته می شود .
انبه
انبه و فراورده های دیگر آن کانند ترشی انبه ، در زاهدان زیاد به چشم م خورد . آب و هوا و اقلیم این منطقه برای کشت انبه بسیار مناسب است و بخش زیادی از محصول به دست آمده به کشورهای دیگر نیز صادر می شود . ترشی انبه هم که در بسته بندی های شیشه ای یا قوطی به فروش می رسد طعم شور یا تند فوق العاده ای دارد و به عنوان سوغات خریداری می شود .
خرما
جنوب ایران شرایط آب و هوایی مناسبی برای پرورش خرما دارد و ایتان سیستان و بلوچستان نیز دارای نخلستان های فراوان است و خرمای اعلا یکی از سوغات شیرین این استان به شمار می آید . این خرماها در انواع خشک (دیری) و تازه به فروش می رسند .
صنایع دستی زاهدان به قدری زیبا و دل فریب اند که کمتر کسی آن ها را نمی پسندد و معمولا مورد توجه مسافران از تمام نقاط قرار می گیرند . سعی کرده ایم به معروف ترین این صنایع که عموما توسط بانوان بلوچ تهیه می شوند اشاره کنیم .
سوزن دوزی
اصلی ترین و چشم گیرترین صنایع دستی سیستان و بلوچستان سوزن دوزی است که در تمام ایران شهرت دارد و از هنرهای گران قیمت و اصیل و پر زحمت تلقی می شود . سوزن دوزی به فرایند دوخت و اجرای طرح های متنوع با نخ های گوناگون رنگی روی پارچه های مرغوب است که بخش عمده ی لباس زنان بلوچ را شامل می شود . گفتنی ست این هنر قدیمی به قدری زیبا و تماشایی ست که در طراحی های لباس های مدرن برای افراد ثروتمند نیز از آن استفاده می شود . سوزن دوزی از هنرهای مخصوص سیستان و بلوچستان است و در هیچ کجای ایران به این شکل انجام نمی شود .
تزیینات آینه دوزی
لباس زنان استان سیستان و بلوچستان لباس هایی سنگین و پر زرق و برق است و آینه دوزی یکی از تزیینات مشهور متعلق به آن هاست . به کار بردن تزیینات آیینه ای روی پارچه جلوه ای جذاب به آن می افزاید که خانم ها بسیار از آن استقبال می کنند .
تقریبا می توان گفت آنچه غذاهای استان سیستان و بلوچستان را متمایز می کند نوع و میزان ادویه ایست که در آن ها استفاده می شود . ادویه های مخصوص و پر مزه از ویژگی های بارز غذاهای استان سیستان و بلوچستان است و غذاها و خوراک در این استان بسیار پر مزه و لذیذ هستند .
آبگوشت زابلی
این نوع آبگوشت مانند آبگوشت معمولی است و از همان حبوبات و گوشت و پیاز و سیب زمینی تهیه می شود با این تفاوت که ادویه ای به نام ادویه ی آچار به آن اضافه می کنند که از ادویه های ساخت خود سیستان و بلوچستان است . اما در طعم کلی غذا بسیار موثر است و آن را به غذایی لذیذ و خوش رنگ و لعاب تبدیل می کند .
پاکوره
پاکوره غذا یا نوعی اسنک است که در هند و پاکستان هم شهرت زیادی دارد و در ایران می توان خوشمزه ترین نمونه های آن را در شهرهایی مانند آبادان یا زاهدان پیدا کرد و از طعم لذیذش به همراه سس قرمز تند و معروف جنوبی ها لذت برد . پاکوره نوعی خمیر و ادویه حات و سبزی هایی ست که با هم ترکیب می شوند و در روغن فراوان سرخ می کنند و از غذاهای خیابانی جنوبی محسوب می شود و هرکجا هوس کنید می توانید آن را پیدا کنید .
تباهگ
یکی از جالب ترین غذاهای مردم سیستان و بلوچستان تباهگ است . بلوچ ها گوشت تازه ی گوسفند را با نمک و ادویه و گاهی رب انار آغشته می کنند و به طناب طولانی آویزان می کنند تا خشک شود و به هنگام پختن آن را ابتدا جوشانده و سپس طبخ می کنند . این روش در قدیم برای نگهداری سالم گوشت استفاده می شده که هنوز هم در استان سیستان و بلوچستان این کار را انجام می دهند .
دیگچه
دیگچه غذای مقوی و لذیذی از گوشت گوسفند است که معمولا تازه تازه آن را مصرف می کنند . به این شکل که گوشت را به سیخ هایی از جنس تنه ی نخل می زنند و در تنور می گذارند و بعد از اینکه پخته شد در کنار برنج سرو می کنند . به طور کلی غذاهای کبابی در سیستان و بلوچستان طرفداران زیادی دارند .
لندو
لندو نوعی غذا و شاید دسر است که از خرما و کنجد و گندم برشته شده که با هم ترکیب می شوند و روی حرارت می پزند تهیه می شود . این خوراک شیرین و لذیذ بسیار مقوی و ساده است و از خوراک منحصر به فرد استان سیستان و بلوچستان است .
